برداشت از رفتار اقتصادی در قرآن 503

برداشت از رفتار اقتصادی در قرآن503- پیروی از آنچه خدا را به خشم می آورد (آیه 27 و28 سوره محمد صلی الله علیه و آله) در آیات 27 و28 سوره شریفه محمّد (صلی الله علیه و آله و سلّم)، حال محتضرانی را که پیروی از چیزی می کردند که خداوند را به خشم آورده و از آنچه خشنودی خداوند درآن است کراهت داشتند، به همین سبب بر صورت و پشت آنان می زنند و اعمالشان نابود می شود. ۲۷- فَکَیْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِکَةُ یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ ۲۸- ذلِکَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللّهَ وَ کَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ ترجمه: ۲۷ ـ حالِ آنها چگونه خواهد بود هنگامى که فرشتگان (مرگ) بر صورت و پشت آنان مى زنند (و جانشان را مى گیرند)؟! ۲۸ ـ این به خاطر آن است که آنها از آنچه خداوند را به خشم مى آورد پیروى کردند، و آنچه را موجب خشنودى اوست کراهت داشتند؛ از این رو (خداوند) اعمالشان را نابود کرد. «توفّى» به معناى بازگرفتن کامل چیزى است که به انسان داده‏‌اند. این واژه در قرآن، در مورد مرگ به کار مى‏‌رود، زیرا مرگ در حقیقت، بازگرفتن روح خدا دادى از جسم است. اشاره «ذلک» اشاره به عذابی است که ملائکه در زمان گرفتن جان کسانی که از هواهای نفسانی و تسویلات شیطانی پیروی می کردند، سخن می گوید و می فرمایند: سبب عقاب آنان این است که اعماشان به خاطر پیروی از آنچه مایه خشم خداوند است و کراهتشان از خشنودی خداوند، حبط شده، چون دیگر عمل صالحی برایشان نمانده، قهراً با عذاب خداوند بدبخت و شقی خواهند شد؛ کلمات « سخط» و «رضا» دو صفت از صفات خداوند به معنی عقاب و ثواب است. پیام ها 1- آنان که دیگران را در برابر حق به مقاومت دعوت مى‏‌کنند، با ذلّت و عذاب جان خواهند داد. «فکیف اذا توفّتهم...» 2- مرگ، نابودى نیست، بلکه گرفتن کامل روح و جان توسط فرشتگان است. «توفّتهم» 3- کیفر منافقانِ مرتدّ، از لحظه جان دادن آغاز مى‏‌شود. «توفّتهم الملائکة» 4- توجّه به عمر محدود دنیا و خط پایانى توطئه‏‌ها و گرفتار شدن به عذاب، مى‏‌تواند انسان را از توطئه بازدارد. «فکیف اذا توفّتهم... یضربون...» 5 - دشمنى با وحى و قرآن، موجب خشم خداوند و بطلان اعمال انسان مى‏‌شود. «ذلک... فاحبط اعمالهم» 6- گرچه کافران در انتخاب راه و روش خود مختارند، «اتبعوا، کرهوا» امّا چاره‏‌اى جز پذیرش آثار و پیامدهاى آن ندارند. «فاحبط اعمالهم» 7- گاهى انسان نیکى‏‌ها و آنچه را کاشته است، خود به آتش کشیده و نابود مى‏‌کند. «اتّبعوا... کرهوا... فاحبط أعمالهم» 8 - حرکت در مسیرى که رضاى الهى در آن نیست، بیهوده گرایى و قابل توبیخ است. «اتّبعوا... کرهوا... فاحبط أعمالهم»